Wybór uczelni i kierunku studiów to poważna i niełatwa decyzja. Dziewiętnastolatek kończący szkołę średnią ma wprawdzie marzenia, zainteresowania, ale nieczęsto są one ściśle ukierunkowane zawodowo. Jeśli ktoś chce być lekarzem – nie ma wielkiego wyboru, lekarzem zostaje się wyłącznie po jednym kierunku studiów. Tylko sześcioletnie jednolite studia w uniwersytetach medycznych zakończone zdobyciem tytułu lekarza uprawniają do pracy w zawodzie lekarza medycyny czy lekarza stomatologa.
Dla marzących o karierze prawnika jedyną drogą są wydziały prawa na uniwersytetach lub innych szkołach wyższych mających takie wydziały. To, czy absolwent prawa zostanie sędzią, obrońcą, prokuratorem czy radcą prawnym w korporacji, okazuje się dopiero po studiach. Specjalizacja w formie praktyki zawodowej zwanej aplikacją zaczyna się po pięciu latach studiów – prawnicy mają więc dużo czasu na przemyślenie decyzji o wyborze zawodu.
Jest jednak bardzo duże grono studentów, którzy wybierając uczelnię, kierunek studiów i specjalizację mają raczej mgliste pojęcie o tym, jaki zawód będą wykonywać, gdzie będą pracować w przyszłości. Na przykład – kim będzie i gdzie będzie pracować student nauk politycznych? Premierem w naszym kraju zostaje jeden na czterdzieści milionów, szybciej można zostać zawodowym politykiem w sejmie lub senacie.
Jest jeszcze możliwość pracy w samorządach. No i wreszcie można zostać nauczycielem wiedzy o społeczeństwie (o le zdobędzie się dodatkowo kwalifikacje pedagogiczne uprawniające do wykonywania zawodu nauczyciela). Tak więc przyszłość wielu decydujących się na studia w szkole wyższej nie jest od razu ostro zarysowana, a czasem do końca studiów pozostaje wielką niewiadomą.
Spośród wielu dziedzin z jakimi absolwenci szkół średnich wiążą swoją przyszłość zawodową jedną z najbardziej obszernych, a tym samym najtrudniejszych w zakresie dokonywania wyboru są studia artystyczne. Z pozoru wydaje się to łatwe: umiesz rysować – zostajesz malarzem; masz talent aktorski – idź do szkoły teatralnej czy filmowej; ładnie śpiewasz lub grasz – dla ciebie jest akademia muzyczna. W praktyce wybranie spośród dziesiątek uczelni i setek kierunków artystycznych wcale nie jest łatwe.
Każdy kandydat wybierający się na studia artystyczne powinien mieć zespół cech i predyspozycji, skłonności i talentu w określonej dziedzinie. Rekrutacja na niektóre uczelnie artystyczne polega na sumowaniu punktów uzyskanych na maturze oraz uzyskanych podczas praktycznego sprawdzianu umiejętności. Przyjęcia do akademii muzycznych następują po przesłuchaniu kandydatów. Kandydaci do pracy w balecie muszą umieć tańczyć.
Na większość kierunków w uniwersytetach artystycznych trzeba przedstawić portfolio ze szkicami, pracami malarskimi, fotografiami, projektami.
Kandydaci do studiowania aktorstwa stają przed komisją, która ocenia ich wygląd, sposób mówienia, interpretowania tekstu, dykcję, mimikę, gestykulację i wiele innych elementów, które składają się na warsztat aktora.
Są również kierunki studiów artystycznych, które nie wymagają tak wielkiej dozy talentu jaką powinni dysponować aktorzy, muzycy, malarze, śpiewacy operowi. Liczne polskie uniwersytety i uczelnie artystyczne proponują miejsca na studiach związanych ze światem sztuki, a przy tym nie każdy absolwent tych studiów zostaje aktywnym twórcą, animatorem czy uczestnikiem życia artystycznego kraju.
Wśród często wybieranych, ciekawych kierunków artystycznych tego rodzaju są:
– historia sztuki,
– projektowanie wnętrz, ogrodów,
– wzornictwo przemysłowe,
– grafika komputerowa,
– realizacja obrazu filmowego, telewizyjnego i fotografia (jeden z najbardziej obleganych kierunków w 2018 roku – piętnastu kandydatów na jedno miejsce!),
– konserwacja zabytków, ochrona dóbr kultury,
– włókiennictwo, tkaniny i ubiór,
– krytyka artystyczna.
i kilkadziesiąt innych kierunków.
Wybór studiów artystycznych powinien być bardzo przemyślany. O ile projektant krajobrazu raczej nie będzie bezrobotnym i może prowadzić świetnie prosperującą firmę, o tyle absolwent kierunku krytyka artystyczna może mieć problem ze znalezieniem pracy – kierunek nie jest priorytetowym na rynku pracy, wręcz niszowym i niełatwo po nim znaleźć posadę gwarantującą samorealizację i godziwe życie.
Dla zatrudnionych w szkołach czy Poradniach Psychologiczno-Pedagogicznych doradców zawodowych kandydaci na studia artystyczne to najtrudniejszy „materiał”. Trudno jest orzec jednoznacznie, czy mamy do czynienia z prawdziwym talentem, czy tylko z osobą, która podążając za modą wydaje się być szczególnie oryginalna, barwna na tle innych. Trudno jest zdecydować jaki poziom wrażliwości estetycznej jest wystarczający do podjęcia nauki na uczelniach artystycznych. Problemem jest też zapewne zmierzenie tegoż poziomu.
