Odkrywanie przeszłości przez kopiących w ziemi archeologów to zajęcie postrzegane jako wyjątkowo atrakcyjna, dobrze płatna praca. Osoby marzące o zawodzie archeologa chciałyby mieć osiągnięcia na miarę odkrywcy Troi – Heinricha Schliemanna, legendarnego Howarda Cartera, który odkrył dla świata grobowiec faraona Tutanchamona, czy niezwykle zasłużonego dla badań nad przeszłością cywilizacji Egiptu, polskiego profesora Kazimierza Michałowskiego.
Codzienność archeologa może być jednak nieco odmienna
Spektakularne odkrycia śladów życia ludzi zdarzają się coraz rzadziej, a marzenia o pracy w egzotycznych miejscach często zastępuje polska rzeczywistość. Jednak porównywanie wykopalisk egipskich z polskimi pod względem atrakcyjności pozbawione jest sensu. Inne okresy historyczne, odmienne obszary kulturowe to również inny rodzaj odkryć.
W Polsce archeologia przeżywa obecnie swój złoty okres rozwoju. Specjalistów archeologów coraz częściej poszukują samorządy. Fakt ten spowodowany jest licznymi inwestycjami budowlanymi.
Ekspertyz archeologicznych wymaga każda nowa budowa drogi czy autostrady. Jeśli podczas wstępnej inwentaryzacji przed rozpoczęciem budowy, a także już podczas jej trwania natrafi się na obiekty archeologiczne, budowa jest wstrzymywana do czasu zakończenia prac przez archeologów. Ten sam tryb postępowania ma zastosowanie wobec inwestycji miejskich.
Praktycznie każda poważna przebudowa centrum miast wiąże się z archeologicznymi niespodziankami. Dla archeologów w będącej wielkim placem budowy Polsce i Europie zajęć nie zabraknie jeszcze przez długi czas. Tak więc poszukiwanie śladów życia dawnych ludzi, czyli archeologia – studia nad czasem minionym, mogą być przyszłością dla wielu z nas.
Jak zostać archeologiem?
Do wykonywania zawodu archeologa uprawniają studia ukończone na kierunku archeologia. Wszystkie polskie państwowe uniwersytety mają ten kierunek w swojej ofercie. Archeologia jest nauką pomocniczą historii, więc kierunek studiów osadzony jest zazwyczaj na wydziałach historii.
Podczas rekrutacji na kierunek archeologia uczelnie biorą pod uwagę punktację uzyskaną z następujących przedmiotów: język polski, język obcy nowożytny, język łaciński i kultura antyczna, historia, geografia, fizyka, chemia, biologia, filozofia, fizyka i astronomia, język mniejszości narodowych. Zakres przedmiotów jest bardzo szeroki, można więc na przedmioty maturalne dodatkowe wybrać swój ulubiony i uzyskać na egzaminie wysoką ocenę, co znacznie ułatwi przejście przez sito rekrutacyjne.
Przyszli adepci archeologii mogą zdobyć uprawnienia do wykonywania zawodu już na poziomie studiów pierwszego stopnia. Licencjat na tym kierunku trwa trzy lata. Po licencjacie można kontynuować studia na poziomie drugim i uzyskać tytuł magistra.
Podczas studiów są przede wszystkim zajęcia z przedmiotów kierunkowych .
Najważniejsze z nich to:
– historia (studiowana przez kilka semestrów w rozbiciu na odrębne okresy historyczne, więc egzaminów z historii jest kilka),
– historia odkryć archeologicznych,
– archeologia śródziemnomorska,
– archeologia nowożytna,
– geologia i geomorfologia (archeolodzy muszą znać budowę skorupy ziemskiej doskonale),
– osteologia (kości to niezwykle częste obiekty badań archeologów),
– teoria archeologii, techniki archeologiczne.
Zajęcia teoretyczne na uczelni są uzupełniane zajęciami w laboratoriach, ale przede wszystkim praktykami wakacyjnymi. Niektóre uczelnie organizują praktyki na bardzo atrakcyjnych stanowiskach archeologicznych, często w egzotycznych, odległych zakątkach świata.
Sam fakt możliwości uczestniczenia w atrakcyjnych praktykach nie powinien przesądzać o wyborze kierunku studiów i przyszłego zawodu. Od archeologów wymaga się szczególnych predyspozycji.
Z jednej strony powinni być oni ludźmi dysponującymi dobrym zdrowiem i sprawnością fizyczną, dużą odpornością na trudy pracy fizycznej w różnych warunkach klimatycznych i pogodowych, z drugiej strony archeologa musi cechować niezwykła precyzja i cierpliwość podczas wykonywania zadań. Archeolog to siła fizyczna i delikatność w jednym. Połączenie niezwykle trudne i nie każdemu takie predyspozycje są dane.
Bardzo trudnym zadaniem po zakończeniu wykopalisk jest odpowiednie zabezpieczenie i konserwacja obiektów, a następnie zbadanie ich jako źródeł historycznych. Badanie źródeł to jedna z najtrudniejszych prac wykonywanych przez archeologów. Tak zwana krytyka zewnętrzna źródła związana z badaniem materii, ma za zadanie potwierdzić wiek i prawdziwość źródła. Krytyka wewnętrzna wiąże się z opisaniem źródła jako uczestnika, świadka wydarzeń historycznych.
Absolwent archeologii może pracować przy wykopaliskach, w samorządach, w placówkach ochrony dóbr narodowych w muzeach, laboratoriach.
